شلنگ آتش نشانی یکی از مهم‌ترین ابزار اطفاء حریق به شمار می‌آید. شلنگ آتش نشانی دارای انواع بسیار زیادی است و با توجه به کارایی و ظرفیت‌، در موقعیت‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد.

در این مقاله به معرفی انواع شلنگ آتش نشانی و پیشینه آن می‌پردازیم. (کپسول آتش نشانی)

این شلنگ‌ها از جنس مقاوم و خاصی درست شده‌اند که تحمل فشار زیاد آبی که برای اطفاء حریق مورد استفاده قرار می‌گیرد را دارند. از شلنگ آتش نشانی به شکل متصل به تانکر آب ماشین آتش نشانی و به صورت جداگانه برای متصل شدن به خروجی‌های مخصوص آب، استفاده می‌شود.

جنس این شلنگ‌ها به گونه‌ای طراحی شده که قابلیت کشسانی زیادی داشته باشد تا بتوان از آن در شرایط سخت حادثه استفاده کرد.

با ایمن عارفی در این مقاله همراه باشید و لذت ببرید.

پیشینه شیلنگ آتش نشانی

اولین شیلنگ آتش نشانی

اولین مورد استفاده از شیلنگ آتش نشانی به یونان باستان برمی‌گردد. در یونان باستان از روده گاو به عنوان شیلنگ استفاده می‌شد.

برای استفاده بهینه از روده گاو به منظور خاموش کردن آتش،یک سر روده را به یک مخزن آب با دیواره‌های ارتجاعی متصل می‌کردند

و سر دیگر آن را به سمت آتش نشانه می‌گرفتند. با فشار دادن مخزن آب، آب با فشار به سمت آتش پرتاب می‌شد.

اختراع شیلنگ آتش نشانی مدرن به سال ۱۶۷۲ و کشور هلند بازمی‌گردد.

در این سال شخصی به نام نیکولاس یان وندر هیدن که در شهر آمستردام زندگی می‌کرد، اولین شیلنگ آتش نشانی مدرن را اختراع کرد.

این شیلنگ آتش نشانی از چرم دوخته شده ساخته شده بود. مشکل این شیلنگ‌ها نشتی آنها و پاره شدن دوخت‌ها تحت فشار زیاد آب بود.

برای غلبه بر این مشکل تعدادی از آتش نشانان شهر فیلادلفیا راه حلی ارائه دادند که به واسطه آن در هر متر از شیلنگ از تعدادی حلقه فلزی استفاده می‌شد که مانع از نشتی آب می‌شد.(کپسول آتش نشانی)

در ساخت شیلنگ‌های آتش نشانی امروزی از الیاف مصنوعی و طبیعی به همراه ترکیبات الاستومر استفاده می‌شود.

استفاده از این مواد در ساخت شیلنگ آتش نشانی مانع پوسیدگی در مجاورت نور خورشید و مواد شیمیایی می‌شود.

در ضمن، این شیلنگ‌ها از مدل‌های قدیمی بسیار سبک‌تر هستند و این مانع خستگی آتش نشانان می‌شود.

 

مواد سازنده شیلنگ آتش نشانی

در گذشته، نخ متدوال‌ترین ماده‌ای بود که از آن در ساخت شیلنگ آتش نشانی استفاده می‌شد، اما در شیلنگ‌های آتش نشانی مدرن بیشتر از الیاف پلی استر و نایلون استفاده می‌شود.

الیاف مصنوعی دارای مقاومت بیشتری هستند و عمر مفید شلنگ آت نشانی را به شکل قابل توجهی افزایش می‌دهند.

لایه بیرونی و درونی شیلنگ از پلاستیک و مواد صنعتی تشکیل شده است. متداول‌ترین ترکیباتی که از آنها در ساخت شیلنگ آتش نشانی استفاده می‌شود، می‌توان استایرین، پروپیل اتیلن، کلروپرن، پلی‌یورتان و نیتریل بوتادین را نام برد.

 

طراحی شیلنگ آتش نشانی

شیلنگ آتش نشانی دارای یک یا چند لایه از الیاف در هم تنیده است که به عنوان ماده تقویت کننده از آنها استفاده می‌شود. از شیلنگ‌های تک لایه برای مواقعی که وزن کم و قدرت مانور بالا لازم است استفاده می‌شود.

به عنوان مثال، شیلنگ جنگلبانی جزء شلنگ‌های تک لایه به شمار می‌آید. شیلنگ‌های صنعتی هم به خاطر استفاده غیر مداوم از آنها، از بین شیلنگ‌های تک لایه انتخاب می‌شوند. شیلنگ‌هایی که دارای دو لایه هستند را با همین نام می‌شناسند.

از شیلنگ دولایه در مواقعی استفاده می‌شود که وزن چندان اهمیتی ندارد و به صورت مداوم از شیلنگ استفاده می‌شود. شیلنگ‌های آتش نشانی شهری، متداول‌ترین شیلنگ‌های آتش نشانی دو لایه هستند.

شیلنگ‌های لایه‌ای دارای یک بدنه پلاستیکی در درون خود هستند و مانع از نشتی آب به خارج از شیلنگ می‌شوند.

در شیلنگ‌های جنگلبانی از پلاستیکی استفاده می‌شود که تا حدودی اجازه می‌دهد آب به بدنه خروجی شیلنگ برسد. به این ترتیب بدنه شیلنگ مرطوب نگه داشته می‌شود که مانع از سوختن شیلنگ می‌شود.

انواع شیلنگ های آتش نشانی:

۱-لوله های نواری یا پارچه ای:
که می توان آن ها را بصورت های مختلف جمع کرد.
۲-لوله های لاستیکی:
که بیشتر از آن ها در قرقره های آتش نشانی استفاده می گردد.
لوله های خرطومی:
که به منظور گرفتن آب از منابع روباز بهره گیری می شود.
۳-لوله های فلزی :
که در آتش نشانی ها به عنوان واسط آب گیری از شیرهای داخل زمین استفاده می شود.

شیلنگ های آتش نشانی و مقاومت در برابر فشار آب و عوامل خارجی:

این شیلنگ به خاطر نوع مصرف خود ، فشار زیادی از آب را می تواند تحمل کند. قطر دهانه آن دارای تنوع محدودی است و حداقل باید ۳/۴  یا یک اینچ باشد. رنگ بدنه آن اهمیتی ندارد مگر اینکه دلیل خاصی داشته باشد.

سطح بیرونی این شیلنگ بیشتر در مقابل دما و عوامل مادی مثل اجسام نوک تیز مقاومت می کند. در این شیلنگ فشار و حجم شریان سیال بیشتر از مدت زمان استفاده اهمیت دارد. انعطاف پذیری این شیلنگ از شیلنگ های عمومی کمتر است.

این ابزار همیشه بر تکیه گاه خود سوار است و در آپارتمان باید در یک تکیه گاه گرد و در ماشین های آتش نشانی باید درون قفسه خود قرار گیرد.

مشخصات لوله های آتش نشانی

شیلنگ های آتش نشانی دارای استاندارد هایی می باشند که در زیر به توضیح آن ها می پردازیم .

طول لوله های آتش نشانی

در استاندارد BS ( انگلستان ) طول لوله ها ۱۵، ۱۸، ۲۵، ۳۰، ۳۶ متر پیشنهاد شده است که در کشور انگلستان طول لوله های مورد استفاده در آتش نشانی ها ۲۵ متر و در کشور ایران ۲۰ متر است.

قطر لوله های آتش نشانی

لوله های نواری آتش نشانی با قطر ۱“و۲/۱ -۱ “و۴/۳-۱“و۲“و۲/۱-۲“و ۴/۳-۲“و۳“و۲/۱-۳“ اینچ  تولید شده است . که در آتش نشانی های ایران معمولاً بیشتراز۲/۱-۱ “ اینچ و۲/۱ -۲ “  اینچ استفاده می شود.(کپسول آتش نشانی)

دسته بندی شیلنگ های آتش نشانی

شیلنگ آتش نشانی برای خاموش کردن آتش یا به اصطلاح اطفاء حریق به کار می رود. جنس شیلنگ آتش نشانی از مواد مختلفی ساخته شده است. این شیلنگ ها دارای انواع مختلفی می باشند که به طور کلی می توان آن ها را به دو دسته متفاوت تقسیم کرد:

1. شیلنگ آتش نشانی مسکونی
2. شیلنگ آتش نشانی ماشین های آتش نشانی

دقت در انتخاب شیلنگ های آتش نشانی:

شیلنگ آتش نشانی یکی از اجزای مهم لوازم آتش نشانی است که باید در انتخاب نوع آن دقت کافی را بکار ببرید تا بهترین کیفیت و کار آمدترین نوع آن را انتخاب کنید.

زیرا در صورتی که شیلنگ آتش نشانی معیوب و جنس آن مناسب نباشد ممکن است در هنگام اطفاء حریق شیلنگ بترکد و عملیات اطفاء حریق را مختل کند و یا به افراد دیگر آسیب برساند.

برای انتخاب یک شیلنگ آتش نشانی باید به چند پارامتر توجه نمود :

۱- طول شلینگ آتش نشانی

۲- فشاری که شیلنگ آتش نشانی تحمل می کند

۳- جنس شلینگ آتش نشانی

برای خرید شیلنگ آتش نشانی چه مواردی را در نظر بگیریم؟

• طول شیلنگ آتش نشانی مورد نظر
• فشاری که شیلنگ آتش نشانی که قصد خرید آنرا دارید می تواند تحمل کند.
• جنس شیلنگ آتش نشانی با توجه به کاربری که مد نظر دارید.

یکی از نکاتی که امروزه در ساختمان ها به یک اصل مهم تبدیل شده است استفاده از جعبه آتش نشانی و به طور کلی تجهیزات آتش نشانی و تجهیزات اطفا حریق مورد استفاده است که بایدمورد تایید بازرس سازمان آتش نشانی باشد .

و از آنجایی که یکی از مهمترین تجهیزات سیستم اطفا حریق هر ساختمان شیلنگ آتش نشانی و سایر وسایل آتش نشانی است، حتما باید تهیه کردن یک شیلنگ آتش نشانی درست. با کیفیت را در راس برنامه خود قرار دهید.