تعریف آتش _ آتش نتیجه یک واکنش شیمیایی است که معموالا میان اکسیژن و یک نوع سوخت اتفاق می افتد؛ البته تنها احاطه یک ماده سوختنی به وسیله اکسیژن ، سبب آتش گرفتن آن نمی شود

بلکه برای این که واکنش احتراق اتفاق بیفتد باید ماده سوختنی به حدی گرم شود که به دمای احتراق خود برسد (شارژ کپسول آتش نشانی)

در گذشته وجود سه عامل سوختنی ، اکسیژن و گرمای را برای تولید آتش لازم می دانستند . اما امروزه عامل واکنش های زنجیره ای به عنوان عامل چهارم برای تولید و گسترش آتش شناسایی می شود .

این عامل در اثر تغییر حالت مدوام و ترکیب مکرر آن با اکسیژن موجب تداوم سوختن می شود .جهت برطرف نمودن این عامل مواردی با خاصیت ترکیب پذیری بالا مثل بی کربنات پتاسم و مونو فسفات امونیم استفاده شده ، این مواد مانع از ترکیب رادیکالهای آزاد سوخت با اکسیژن می شود .

به اینجا میرسیم که ایا انفجار و احتراق با هم تفاوت دارند .تفاوت انفجار و احتراق ناشی از انرژی حاصله نیست بلکه تفاوت این دو در سرعت آزاد شدن انرژی است . استفاده از تجهیزات ایمنی می تواند خسارت ها را کاهش دهد .

با ایمن عارفی در این مقاله همراه باشید و لذت ببرید.

براي اين كه يك چوب آتش بگيرد اتفاقاتي رخ مي دهد كه به ترتيب به آنها اشاره مي كنيم :

– ابتدا بايد چوب تا دماي بسيار بالا گرم شود. اصطكاك ، نوري كه به وسيله اي متمركز شود و يا چيزي كه قبلاً سوخته باشد مي تواند علتي براي گرم شدن چوب باشد.

– وقتي چوب به دماي ۲۶۰ درجه سانتي گراد رسيد مواد سلولزي سازنده آن تجزيه مي شوند.

– مواد تجزيه شده به صورت گازهاي فراري كه بيشتر تركيبي از هيدروژن ، كربن و اكسيژن هستند ، آزاد مي شوند تا آب ، دي اكسيد كربن و …. به وجود آيد.

– گازهايي كه به هوا متصاعد شده اند ، توليد زبانه آتش مي كنند . اتمهاي كربن در اين زبانه با افزايش حرارت توليد نور مي كنند. (تعریف آتش)

– حرارت زبانه آتش سبب مي شود كه ماده سوختني در دماي اشتغالش باقي بماند و تا وقتي ماده سوختني و اكسيژن باقي باشد به سوختنش ادامه دهد.

همانطور كه ديديد در پروسه سوختن ۳ عنصر ضروري لازم است: دماي بالا ، اكسيژن يا گازهاي مشابه و ماده سوختني . كپسول هاي آتش نشاني براي حذف حداقل يكي از اين ۳ مورد طراحي شده اند. (شارژ کپسول آتش نشانی)

يكي از راههاي كنترل آتش ، سردكردن ماده سوختي تا زير نقطه اشتعالش است و آب يكي از بهترين راهها براي اين كار است تا سيكل سوختن قطع شود.

براي حذف اكسيژن بايد به وسيله اي آتش را خفه كنيد تا هوا به آن نرسد كه بهترين راه پوشاندن آتش با يك پتوي سبك و يا ريختن مواد غير قابل اشتعال از قبيل شن روي آتش است.

حذف ماده سوختني كه يكي ديگر از روشهاي كنترل آتش است راه دشوارتري است. مثلاً وقتي منزلي آتش مي گيرد ، ماده سوختني در حقيقت خود خانه و وسايل آن است كه حذف آن بسيار دشوار است و تنها وقتي حذف مي شود كه كل آن سوخته باشد.

عوامل گسترش آتش سوزی

1. عمودی ۲.  افقی

عوامل گسترش آتش سوزی به صورت افقی

*باد

*انتقال حرارت به صورت تشعشعی

*ریختن مایعات قابل اشتعال وجاری شدن آنها (تعریف آتش)

*انفجارات ناشی از احتراق یا فشار

عوامل توسعه آتش سوزی به صورت عمودی

آتش سوزی به صورت عمودی سریع تر از افقی صورت می گیرد و عوامل آن عبارتند از:

۱-راهروها و پله ها (شارژ کپسول آتش نشانی)

۲کانال آسانسورها

۳  پنجره ها

۴  روزنه و منافذ سقف های کاذب

۵  کانال کابلهای برق، کولرو تهویه

شعله چیست

محصول سوختن یک ماده، که حرارت و نور را به محیط اطراف انتشار می دهد، شعله نام دارد.شمع روشن نمونه ی خوبی از یک شعله است. شعله زمانی ایجاد می شود که در اثر گرم شدن یک نقطه یا محل، گازهایی ایجاد شوند و این گازها بسوزند.

احتراق چیست

ترکیب مواد سوختنی با اکسیژن را احتراق گویند.

شعل وری چیست

 یک مخلوط سوختنی که انرژی کافی آزاد می کند و اجازه می دهد که شعله به ناحیه آتش نگرفته گسترش یابد شعله وری نامیده می شود.

احتراق کامل

اگر تمام عناصر سوختنی موجود در سوخت بسوزد یا به آخرین مرحله اکسیداسیون خود برسد این نوع سوختن را احتراق کامل گویند. (تعریف آتش)

+آتش سوزی هرآن ممکن است اتفاق بیفتد و ظرف چند دقیقه جان ومال افراد را به خطر اندازد درحالی که ۷۵% آتش سوزی ها قابل پیش بینی وپیشگیری هستند. (شارژ کپسول آتش نشانی)

• از آتش سوزی های مهم ایران : آتش سوزی گمرک جلفا درسال ۵۵ و آتش سوزی راه آهن نیشابوردرسال ۸۲ را می توان نام برد.
• اگر تاکنون دچار آتش سوزی نشده ایم تصور نکنیم هیچگاه دچار حریق نخواهیم شد یا نیازی به پیشگیری نداریم.
• تلفات جانی وعوارض روانی ناشی ازحریق هیچگاه قابل جبران نمی باشد.

آتش سوزی مواد منفجره

 مواد منفجره اکثرا در صنایع نظامی مورد استفاده قرار می گیرند و مهمترین آنها عبارتند از تی ان تی . اسید پیکریک ، تیتراتها ، کلراتها ، نیتراتها ، نیتروگلیسیرینو…