خاموش کننده های دستی در اطفاء حریق بسیار مؤثرند اگر از این وسایل و دستگاه ها استفاده صحیح شود

و در صورتی که افراد توانایی کاربرد صحیح آن ها را نداشته باشند با وجود دستگاه های خاموش کننده بسیار، حریق از کنترل خارج شده و خسارات و زیان های فراوانی را باعث می شود.(شارژ کپسول آتش نشانی)

تعریف خاموش کننده های دستی

خاموش کننده های دستی به وسایلی گفته می شود که برای مبارزه با آتش سوزی طراحی و ساخته شده اند و با حداکثر ۱۴ کیلو یا ۱۴ لیتر ظرفیت مواد خاموش کن یک نفر به راحتی قادر به حمل و استفاده از آن باشد.

انواع بزرگتر این وسایل به روی چرخ ـ ارابه یا خودرو قرار داده می شود و یا به طور ثابت در اماکن نصب می گردد.

با ایمن عارفی در این مقاله همراه باشید و لذت ببرید.

تامین فشار در خاموش کننده‌ های دستی

در گذشته جهت اطفاء حریق از سطل شن یا قوطی‌ های محتوی پودر استفاده می کردند، بدین صورت که عامل فشار جهت تخلیه این مواد وجود نداشت

و شخص مجبور بود که با دست آن را بر روی آتش بپاشد، اما امروز جهت پرتاب مواد اطفاء کننده از عوامل فشار که در درون سیلندرها وجود دارد استفاده می کنند که آن عوامل به شرح زیر می باشند :

۱. فشار هوا از طریق فشردن هوای خشک به داخل سیلندر
۲. فشار یک گاز بی اثر مانند N۲ و یا CO۲ که در داخل کارتریج قرار دارد(CARTRIDGE)
۳. فشار درونی ماده خاموش کننده مانند CO2

طرز عمل سیلندرهای خاموش کننده

خاموش کننده‌ها به دو طریق عمل می کنند:
به صورت مستقیم و به صورت واژگون،
البته روش واژگون مربوط به خاموش کننده‌های قدیمی تر سودا اسید و یا فوم شیمیایی می‌باشد . (شارژ کپسول آتش نشانی)

الف) روش واژگون :

در این روش برای خارج شدن ماده اطفائیه از خاموش کننده باید آن را به صورت واژگون (سر و ته ) گرفت در غیر اینصورت ماده اطفائیه خارج نمی شود و فقط عامل فشار آن تخلیه می گردد .
جهت شناسایی این نوع خاموش کننده‌ها یک دستگیره تا شونده در ته سیلندر وجود دارد .

ب) روش مستقیم :

در این نوع خاموش کننده‌ها احتیاج به واژگون کردن خاموش کننده نمی باشد و بایستی از دستگاه به صورت مستقیم استفاده کرد.

توجه گردد که در صورتی که خاموش کننده ای را که عملکرد آن مستقیم است واژگون کنیم عامل فشار آن از نازل NOZZLE خارج می‌شود و اگر خاموش کننده نوع واژگون را مستقیم نگه داریم همین عمل انجام می‌شود

اصول کار با خاموش کننده های دستی

آنچه مسلم است باید در مراحل درک اولیه آتش سوزی ضمن اطلاع رسانی و درخواست کمک بی‌درنگ از خاموش کننده های دستی استفاده کرد تا از پیشرفت و توسعه حریق جلوگیری کرد. کلمه پراب مخفف عملیات و راه اندازی و اطفا حریق با خاموش کننده های دستی است:

١-پیش ضامن را بکشید.

٢-ریشه آتش را نشانه بگیرید.

٣-اهرم عملکرد خاموش کننده را فشاردهید. (شارژ کپسول آتش نشانی)

٤-به حالت جارویی سر لوله را به طرف آتش حرکت دهید.
انواع مواد اطفایی (خاموش کننده)

انواع مواد اطفایی عبارتند از :

آب
انواع پودر
گازکربنیک
فوم های شیمیایی
گاز ازت
هالوژنه

_ آب سنگین و حمل و نقل مشکل و نیز قدرت تخریب مصالح بالایی داشته و هادی جریان الکتریسیته می‌باشد. از طرفی توان خنک کنندگی بالا، ویسکوزیته پایین دارد، ارزان و در دسترس است.

_ بنیان خاموش کننده از بی‌کربنات سدیم و پتاسیم-فسفات آمونیوم می‌باشند. جریانی از گردهای بسیار ریز که با نشستن روی حریق باعث برهم زدن واکنش‌های شیمیایی و اطفا آتش می‌گردد.

_ گاز دی اکسیدکربن نیز گازی خنثی بدون بو و مزه و غیر سمی بوده و با توجه به چگالی آن ١،٥٤ برابر از هوا سنگین‌تر بوده و ضمن رقیق کردن اکسیژن، جایگزین اکسیژن می‌گردد

نكات مهم در به كارگیری خاموش كننده های دستی

تعداد آن ها بایستی متناسب با نوع حریق و فضای مورد نظر باشد.
فاصله دو كپسول نبایستی از ۳۰ متر بیشتر باشد به عبارت دیگر فاصله دسترسی افراد به خاموش كننده نباید از ۳۰متر بیشتر باشد.

ارتفاع قرارگیری نباید خیلی بالا یا نزدیك زمین باشد. بهتر است ارتفاع قاعده كپسول از سطح زمین۱.۱متر بوده وبیشتر از متوسط ارتفاع آرنج افراد نباشد.
برای هر محل بیش از یك دستگاه خاموش كننده پیش بینی شود.

بلافاصله پس از هر بار استفاده از كپسول باید آن را شارژ نمود زیرا احتمال بروز حریق مجدد منتفی نیست. (شارژ کپسول آتش نشانی)

درمكان هایی كه كپسول ها را برای شارژ تحویل می گیرند شركت مربوطه بایستی به تعداد مناسب جایگزین موقت در محل های مربوطه نصب نماید تا در صورت بروز هرگونه حادثه مشكلی از نظر دسترسی بوجود نیاید.

هنگام استفاده از خاموش كننده برای اطفاء حریق، بایستی پاشش مواد به صورت جارویی در سطح قاعده حریق انجام گردد.

اپراتور هنگام خاموش نمودن حریق باید پشت به باد باشد.

پرسنل تیم عملیاتی یا كاركنانی كه برای اطفاء در نظر گرفته شده اند باید تحت آموزش مداوم و تمرینات دوره ای قرار گیرند.