انواع خاموش کننده دستی :

خاموش کننده های مختلف با توجه به محتویات مواد درون آن جهت اطفاء حریق های مختلف استفاده می گردد .

به صورت کلی انواع خاموش کننده مناسب حریق به شکل ذیل دسته بندی می گردد.

۱ – خاموش کننده محتوی آب

۲ – خاموش کننده محتوی کف

۳- خاموش کننده محتوی پودر شیمیایی

۴ – خاموش کننده محتوی گاز CO2

• خاموش کننده محتوی آب

جهت اطفاء حریق گروه  A

این دسته از کپسول آتش نشانی فقط برای آتش کلاس A که شامل کاغذ ، چوب ، نی ، ذغال سنگ ، لاستیک ، پلاستیک جامد و مبلمان نرم است ، مناسب می باشد.

تنها ایراد آن ها این است که برای خاموش کردن آتش ناشی از چربی روغن ( کلاس F ) ، فلزات در حال سوختن ( کلاس D ) ، مایعات در حال سوختن ( کلاس B ) و یا آتش سوزی لوازم برقی قابل استفاده نیستند.

 

• خاموش کننده محتوی کف

جهت اطفاء حریق گروه  A B

فوم آتش در مواد جامد و مایعات را ( کلاس A و B ) خفه کرده ، اما تاثیری در آتش سوزی چربی ها و روغن های پخت و پز ( کلاس F ) ندارد.

کپسول های آتش نشانی آب و فوم با از بین بردن عنصر گرمای مثلث آتش ، آتش را خاموش می کنند. عامل کف عنصر اکسیژن را از سایر عناصر جدا می کند. این دسته از کپسول ها فقط مختص آتش کلاس A هستند .

 

 

• خاموش کننده محتوی پودر شیمیایی

جهت اطفاء حریق گروه  A B  C

کپسپول آتش نشانی پودر و گاز در نمونه قابل شارژ  در بازار عرضه می شوند .

پودر و گاز مورد استفاده در این کپسولهای آتش نشانی سمی نیست، ولی چون از مواد شیمیایی می باشد باعث می شود که راه تنفسی دچار التهاب شود و در محیط های بسته قدرت بینایی را کاهش دهد.

• خاموش کننده محتوی پودر خشک

دستگاه های خاموش کننده پودر مخصوص برای مقابله با آتش سوزی نوع D طراحی شده اند که شامل فلزات قابل احتراق مانند لیتیوم ، منیزیم یا آلومینیوم می باشد.

عملکرد آن ها توسط پودری که حالت پوسته ای دارد بوده و به آرامی آتش را خاموش کرده و از پخش شدن آن نیز جلوگیری می کند. یکی از ایرادات این دسته از کپسول ها این است که پودر داخل مولد خیس نمی خورد و تاثیر خنک کننده موثری در آتش ندارد ولی تاثیر حفه کنندگی (مانع رسیدن اکسیژن به ماده سوختنی)دارد.

از این کپسول باید در مناطق با تهویه مناسب استفاده شود و برای دفاتر و محل های خانگی مناسب نیست!

حریق مرتبط برای اطفاء   D

 

• خاموش کننده محتوی گاز CO2

جهت اطفاء حریق گروه  A B  C  E  F

چون گاز CO2 از مقاومت الکتریکی بیشتری نسبت به هوا برخوردار است (به طوری که هدایت الکتریکی آن یک ششم هدایت الکتریکی هواست) برای خطرات گوناگون برقی بسیار مناسب است

که می‌توان از خطرات برقی ژنراتورها، فیوزها، ترانسفورماتورها، تاسیسات حرارت مرکزی، تابلوهای برق، کامپیوتر، پست‌های انتقال برق ایستگاه‌های مخابراتی، لوکوموتیوهای برقی و غیره نام برد.

در هر مکانی که سیم کشی برق وجود داشته باشد استعداد حریق کلاس c یا همان آتش سوزی های برق وجود دارد که به دلایل مختلف مثل سیم برق آسیب دیده، ورود بیش از حد برق و یا بار الکتریکی به وجود می آید.

بی‌گدار به آب زدن و یک عمل بدون فکر در زمان اطفاء حریق این نوع آتش ممکن است که ضرر های جبران ناپذیری به شما بزند برای خاموش کردن این آتش نمی توان از آب یا کپسول فوم استفاده نمود

چرا که با توجه به اینکه آب رسانای جریان برق است می‌تواند به جای خاموش کردن باعث گسترده تر شدن آتش شود به همین دلیل برای خاموش کردن آتش نوع C  باید از کپسول های مخصوص یعنی کپسول آتش نشانی برق استفاده نمود.

وقتی شما می‌خواهید یک آتش سوزی که در اثر الکتریسیته بوجود آمده است را خاموش کنید باید حداقل یکی از عواملی که باعث پایداری آتش شده است را از بین ببرید.

 

 

• خاموش کننده محتوی بیوورسال

جهت اطفاء حریق گروه  A B  C

بیوورسال با قابلیت محصور کردن هیدروکربن ها ،آتش را به گونه ای مهار می کند که در هنگام عملیات و پس از عملیات هر ناحیه خاموش شده امکان اشتعال مجدد را نخواهد داشت.

بیوورسال به صورت کنسانتره فرموله شده و به وسیله آب رقیق می شود لذا قابلیت های عملیاتی گسترده ای دارا می باشد. بیوورسال با قابلیت محصور کردن هیدروکربن ها ،آتش را به گونه ای مهار می کند که در هنگام عملیات و پس از عملیات هر ناحیه خاموش شده امکان اشتعال مجدد را نخواهد داشت. مناسب حریق کلیه کلاسهای حریق بجز کلاس حریق  E ( جریان الکتریسیته و لوازم الکتریکی )

 

 

آشنایی با کپسول آتش نشانی غبار آب (واترمیست)

این دسته از خاموش کننده ، جز جدیدترین کپسول های آتش نشانی هستند. آن ها دستگاه هایی قدرتمند وکوچکی هستند که غبار بسیار ریز و غلیظی و قطرا میکروسکوپی آب را پخش می کنند.

آنها در آتش سوزی های کلاس A ، B ، C و F ایمنی و کارآمد بوده و از این رو نیاز به خرید بیش از یک کپسول آتش نشانی نخواهید داشت. برخی از آنها همچنین برای استفاده در آتش های برقی در تجهیزات تا ۱۰۰۰ ولت ، مانند رایانه ها و چاپگرها مناسب هستند.

در آشنایی با کپسولهای آتش نشانی غبار آب باید بدانید که آنها با خنک کردن آتش و کاهش اکسیژن کار می کنند. این دستگاه ها به احتمال زیاد جایگزین خاموش کننده های شیمیایی مرطوب بوده و هیچ گونه آسیب و خسارتی وارد نمی کنند.

همانند کپسولهای آتش نشانی آب ، قابل بازیافت بوده و فاقد مواد شیمیایی هستند. با این حال قابل استفاده در آتش سوزی کلاس D ( فلزات ) نیستند. کپسول های غبار آب گران تر از کپسول های آب هستند.

سه عامل اصلی پایداری آتش که آن‌ها را با نام مثلث آتش نیز می‌شناسند عبارتند از:

• ماده سوختنی
• حرارت
• اکسیژن

آشنایی با رنگ های کپسول های آتش نشانی

هر کدام از کپسول های آتش نشانی در رنگ های متفاوتی ایجاد شدند که در این قسمت به معانی هر کدام از آن ها اشاره می کنیم:

1. رنگ قرمز: لازم به ذکر است که کپسول های اطفاء حریق پودر و گاز و CO2 در رنگ قرمز تولید و عرضه می شوند.
2.  رنگ آبی: قطعا شما کپسول های خاموش کننده آبی رنگ را در منزل و یا محیط های کار خود مشاهده کردید، محتویات این دسته از کپسول های اطفاء حریق، آب و گاز یا کف و گاز می باشد که در مواقع لزوم می توانید از آن استفاده کنید.
3. رنگ سبز: کپسول های آتش نشانی بایوفوم و بیوورسال سبز رنگ می باشند که با محیط زیست سازگاری بسیاری دارند.

 

کپسول آتش نشانی

نوعی دستگاه برای خاموش نمودن یا کنترل آتش سوزی های کوچک است که به دو دسته دستی قابل حمل (پرتابل) و چرخدار تقسیم می شوند.

کپسول های آتش نشانی استوانه های فلزی محکمی هست که با آب یا یک نوع ماده خفه کننده مانند دی اکسید کربن پر شده اند و وققتی اهرمی را که بالای این استوانه است فشار دهید،

ماده با فشار زیادی از کپسول خارج می شود. در این کپسول ها یک لوله، مخزن تحت فشار کپسول را به قسمت بالای کپسول متصل و یک شیر فنری نیز ارتباط میان لوله را با دهانه خروجی مسدود کرده است.

در بالای سیلندر، سیلندر کوچک دیگری وجود دارد که با گاز فشرده ای مانند دی اکسید کربن پر شده است و یک شیر جلوی انتشار دی اکسید کربن را می گیرد.

برای استفاده از کپسول آتش نشانی باید ضامن کپسول را کشیده و اهرم آن را فشار داد. این اهرم یک میله را فشار می دهد تا شیر فنری را به پایین فشار دهد و مسیر خروجی را باز کند.

گاز فشرده شده بر اثر فشار رها می شود و با نیروی قابل ملاحظه ای از مخزن به دهانه خروجی منتقل شده، خارج می شود

 

انواع کپسول آتش نشانی از لحاظ وزن

با توجه به مساحت محل نصب کپسول و حجم و نوع مواد قابل اشتعال موجود در محیط می توان وزن کپسول آتش نشانی را مشخص نمود. کپسول های آتش نشانی معمولاً تا وزن های ۱۲ الی ۱۴ کیلوگرم به صورت دستی و در وزن های بیشتر به صورت چرخدار طراحی شده اند.

هرچه وزن کپسول بیشتر باشد ، سطح پوشش آن (یعنی مساحتی که خاموش کننده قادر به اطفاء حریق می باشد) نیز بیشتر است.

طبق استاندارد ، کپسول هایی که دارای وزن کمتر از ۱۸ کیلوگرم می باشد را در ارتفاع ۱ متر و بیشتر از ۱۸ کیلوگرم را در ارتفاع ۱.۵ متر نصب می کنند به طوری که سر کپسول در این ارتفاع قرار بگیرد.

برای اطلاع بیشتر در خصوص استاندارد نصب کپسول آتش نشانی این مطلب می تواند به شما کمک کند.

 

معرفی اجزای کپسول آتش نشانی

عموماً کپسول های آتشنشانی دارای قسمت های زیر است :

• یک بدنه استوانه ای که داخل آن بسته به نوع کپسول ، پودر ، آب ، و یا گاز CO2 تحت فشار وجود دارد.
• دسته نگهدارنده که جهت جابه جایی کپسول از آن استفاده می شود.
• پین که به صورت یک سوزن بین اهرم و دسته قرار می گیرد و تا از پلمپ خود جدا نشود امکان خروج محتویات داخل سیلندر را نمی دهد.
• اهرم یا ضامن که با فشار دادن آن پس از بیرون کشیدن پین باعث خروج محتویات کپسول می شود. (شارژ کپسول آتش نشانی)
• شیلنگ هدایت کننده که باعث افزایش سرعت مواد و هدایت دقیق آن به روی آتش می شود. در کپسول های CO2 به صورت شیپور مانند می باشد.