حريق يك واكنش گرمازاست كه در آن مواد قابل احتراق در حضور مقدار متناسب اكسيژن هوا و حرارت بوجود مي آيد. شعله ها به وسيله احتراق توليد مي شوند (شارژ کپسول آتش نشانی)

و اين شعله ها چيزي نيستند جز سوختن گازهاي حاصل از تبخير مواد قابل اشتعال كه بوسيله حرارات ناشي از انجام واكنش احتراق بوجود مي آيد.

به عبارتی دیگر آتش از تركيب سريع اكسيژن با جامدات ، مايعات و گازهاي سوختني در درجه حرارتي خاص كه درجه اشتعال ناميده ميشود بوجود مي آيد .

پس از اشتعال ، عمل سوختن يا احتراق ( كه خود توليد حرارت مي كند )‌ ادامه مي يابد تا جسم کاملاً سوخته شود ، به بيان ديگر ميتوان گفت كه جامدات و مايعات در اثر حرارت به گاز تبديل شده و گازهاي گداخته در اثر تركيب با اكسيژن توليد شعله ميكنند.

اگــــر از تركيب اكسيژن و مواد سوختني ( كه سوختن ناميده ميشود ) جلوگيري كنيم و يا اگر درجه حرارت سوخت را در سطحي پايين تر از درجه اشتعال حفظ كنيم ،

آتشي به وجود نخواهد آمد و نيز اگر در حالت احتراق به طريقي از فعل و انفعالهاي زنجيره اي خودكار احتراق ممانعت كنيم آتش خاموش خواهد شد .

با ایمن عارفی در این مقاله همراه باشید و لذت ببرید.

براي ايجاد آتش سه عامل اصلي مورد نياز مي‌باشد :

۱- ماده قابل اشتعال ( سوخت ) .

۲- حجم معيني از اكسيژن .

۳- حرارت كافي .

در علم آتش نشاني ، اين سه عامل را به صورت سه ضلع يك مثلث نشان مي دهند كه به مثلث آتش معروف است.

چهار عامل عمده ایجاد حریق

• پدیده های طبیعی نظیر رعدوبرق
• خطاهای انسانی (كبریت، ته سیگار…)
• نواقص فنی (سیم كشی ها و وسایل برقی..) (شارژ کپسول آتش نشانی)
• آتش سوزی های عمدی (خودكشی، كینه توزی، پوشش جرم ….)

علل و شرایط بروز حریق

عوامل و شرایط متعددی می توانند در بروز حریق ایفای نقش نمایند كه مهم ترین آن ها شامل موارد زیراست:

• آتش گیری مستقیم: مانند نزدیك نمودن شعله به مواد سوختنی
• افزایش تدریجی دما: افزایش دما در یک توده زغال سنگ یا مواد آلی و حیوانی كه بتدریج دمای آن ها در اثر فشار و فعل و انفعالات بالا رفته و شروع به سوختن می كنند.
• واكنش های شیمیائی: واكنش های نظیر تركیب آب و اسید ، پتاسیم و آب، فسفر با اكسیژن هوا، اسید نیتریک با كاغذ می تواند عامل شروع حریق گردد.
• اصطحكاک: مالش بین دو جسم آتش گیر مانند دو قطعه چوب خشك یا ترمز شدید چرخ های هواپیما روی باند فرودگاه از نمونه های این شرایط است.
• تمركز پرتوهای مرئی و غیر مرئی: در این حالت به دلیل خاصیت ذره بینی تمركز نور روی اشیاء باعث حریق می گردد.

ادامه

• الكتریسیته جاری: حرارت حاصل از عبور جریان برق از یك هادی دارای مقاومت بالا می تواند سبب حرارت وآتش گردد.
• الكتریسیته ساكن: به دلیل ایجاد جرقه ناشی از اختلاف پتانسیل در مكان هایی كه دارای گاز یا بخار مواد آتشگیر باشند می تواند داشته باشد.
• صاعقه: صاعقه دارای صدها هزار ولت اختلاف پتانسیل الكتریكی است و می تواند براحتی سبب بروز حریق گردد.
• انفجار ناشی از مواد منفجره: دینامیت و بسیاری مواد منفجره دیگر در حین انفجار می توانند آتش سوزیهای وسیعی را ایجاد نمایند.
• تراكم بیش از حد ماده سوختنی: تراكم بیش از حد مواد سوختنی در حالت بخار یا گاز مشابه آنچه كه درموتورهای درون سوز اتفاق می افتد همراه با یك عامل راه انداز مانند جرقه می تواند سبب بروز حریق گردد. (شارژ کپسول آتش نشانی)

پخت و پز

براساس آمار NFPA مهم‌ترین عامل آتش سوزی در خانه‌های مسکونی، پخت و پز در آشپزخانه است. این عامل در مجموع ۴۲% از همه آتش سوزی‌ها را شامل می‌شود.

شعله‌ور شدن روغن‌های خوراکی داغ در اثر حرارت دیدن بیش از اندازه، یکی از سناریو‌های معمول شروع آتش سوزی هنگام آشپزی است.

باید دقت کنیم که پنجره آشپزخانه بهتر است دارای پرده نباشد یا پرده‌های کوتاه داشته باشد. زیرا یکی از سناریوهای معمول شروع آتش سوزی، شعله ور شدن پرده‌ها است.

در هنگام آشپزی، کودکان باید حداقل ۱ متر از اجاق دور باشند. یک راه جذاب و خلاقانه شاید این باشد که یک حریم خطر با یک نوار چسبان با شعاع ۱ متر بر روی کف زمین برای اجاق خوراک پزی در نظر بگیرید.

همچنین اگر در حیاط خود، کباب پز دارید یا قصد دارید کباب پزی خریداری کنید، بهتر است آن را حداقل با فاصله سه متری از خانه خود نصب کنید.

همچنین پس از اتمام پختن کباب، کاملا آتش را خاموش کنید. این موضوع به خصوص در فصل پاییز که کف زمین ممکن است مملو از برگ‌های خشک درختان باشد، بسیار خطرناک است.

تجهیزات گرمایشی

تجهیزات گرمایشی قابل حمل خطر بسیار بیشتری نسبت به تجهیزات ثابت دارند. اما با این حال بهتر است آنها را حداقل ۱ متر دور از وسایل اشتعال پذیر مانند مبل و پرده نصب کنید. (شارژ کپسول آتش نشانی)

بنابر آمار NFPA عامل حدود ۱۵ درصد آتش سوزی خانه‌های مسکونی، ناشی از تجهیزات گرمایشی است.

راه حل دیگر برای پیشگیری از آتش ناشی از پخت و پز، شاید استفاده از اجاق‌های برقی است. این اجاق‌ها در سطح بین‌المللی به صورت وسیع مورد استفاده هستند.

اما قطعا در کشور ما استفاده از این ابزار با توجه به هزینه بالاتر برق نسبت به گاز، با چالش‌هایی روبروست. همچنین در صورت حضور نداشتن بلند مدت در منزل یا رفتن به مسافرت، حتما شیر اصلی ورودی گاز واحد مسکونی را ببندید.

کپسول آتش نشانی

کپسول آتش نشانی