خاموش کننده های دستی به وسایلی گفته می شود که برای مبارزه با آتش سوزی طراحی و ساخته شده اند و با حداکثر ۱۴ کیلو یا ۱۴ لیتر ظرفیت موادخاموش کن یک نفر به راحتی قادر به حمل و استفاده از آن باشد.

انواع بزرگتر این وسایل به روی چرخ ـ ارابه یا خودرو قرار داده می شود و یا به طور ثابت در اماکن نصب می گردد.

کپسول های خاموش کننده دستی در انواع مختلف ذیل طبقه بندی می شوند:

• خاموش کننده های محتوی گاز
• خاموش کننده های محتوی آب
• خاموش کننده های محتوی کف
• خاموش کننده های محتوی پودر
• خاموش کننده های محتوی مواد هالوژنه (کپسول آتش نشانی)

ویژگی های انواع خاموش کننده های دستی

در ادامه قصد داریم تا انواع خاموش کننده های دستی را به طور خلاصه به شما معرفی کنیم:

• خاموش کننده های محتوی گاز:

این خاموش کننده ها حاوی گاز co۲ بوده و از گذشته تا به امروز جزء پرکاربرد ترین دستگاه های اطفاء حریق به شمار می روند. دلیل استفاده از گاز co۲ خواص منحصر به فرد آن است.

این خواص عبارتند از: غیر قابل اشتعال بودن، خنثی، بدون بو، هادی جریان الکتریسیته نبودن، غیر سمی و یک و نیم برابر بودن وزن آن نسبت به هوا. مورد آخر باعث می شود تا گاز co۲ سطح آتش را بپوشاند و جایگزین اکسیژن و در نتیجه مانع اشتغال زایی آن با حریق شود.

• خاموش کننده های محتوی آب:

این خاموش کننده ها دارای ظرفیتی معادل با ۹ لیتر آب هستند. وجود یک سوپاپ و یک پمپ باعث شده است تا آب با فشار حداکثری به آتش اصابت کند و مانع از ترکیب آن با اکسیژن شود.

• خاموش کننده های محتوی کف:

خاموش کننده های محتوی کف با پرتاب کف ها به روی آتش مانع از اشتعال بیشتر آن با اکسیژن می شوند. به دلیل اشکالات فنی متعدد، استفاده از این خاموش کننده ها هرگز توصیه نشده و در سال های اخیر از رده مصرف خارج شده اند.

• خاموش کننده های محتوی پودر:

خاموش کننده های محتوی پودر دارای پودرهای شیمیایی مختلف جهت خاموش کردن آتش هستند. پودرهای خاموش کننده به دو نوع مختلف تقسیم می شوند. پودر شیمیایی مخصوص فلزات در کلاس D و پودر شیمیایی مخصوص غیر فلزات در کلاس‌های A، B، C.  (کپسول آتش نشانی)

البته پودرهای شیمیایی تنها به دو مورد فوق محدود نشده و دارای انواع مختلفی هستند. رایج ترین کود شیمیایی، پودر معمولی است که پایه آن بی کربنات پتاسیم، بی کربنات سدیم، بی کربنات اوره و پتاسیم کلراید می باشد.

در مقابل پودرهای شیمیایی چند منظوره وجود دارند که استفاده از آنها شرایط خاصی را می طلبد. پودرهای فوق هر دو برای اطفاء حریق کلاس های B و C مناسب هستند.

• خاموش کننده های محتوی مواد هالوژنه:

استفاده از خاموش کننده های محتوی مواد هالوژنه به دلیل صدمه زدن به لایه اوزن تا اطلاع ثانوی محدود شده‌اند. مواد تشکیل دهنده این هالوژن ها از متان و اتان بوده که مواد هالوژنه جایگزین هیدروژن در این ترکیبات می‌شوند.

این امر موجب می‌شود تا خاصیت اشتعال زایی هیدروژن از بین برود و وزن آنها حدود ۴ الی ۵۵ برابر از هوا سنگین تر شود. امری که موجب می‌شود تا آنها به سرعت روی حریق را پوشانده و از رسیدن آن به اکسیژن جلوگیری کنند.

خاموش كننده های دستی به پنج گروه تقسیم می شوند:

1. خاموش كننده های محتوی آب
2. خاموش كننده های محتوی كف
3. خاموش كننده های محتوی پودر شیمیایی
4. خاموش كننده های محتوی گاز CO2
5. خاموش كننده های محتوی مواد هالوژنه (هالن) (کپسول آتش نشانی)

نكات مهم در به كارگیری خاموش كننده های دستی

• تعداد آن ها بایستی متناسب با نوع حریق و فضای مورد نظر باشد.
• فاصله دو كپسول نبایستی از ۳۰ متر بیشتر باشد به عبارت دیگر فاصله دسترسی افراد به خاموش كننده نباید از ۳۰متر بیشتر باشد.
• ارتفاع قرارگیری نباید خیلی بالا یا نزدیك زمین باشد. بهتر است ارتفاع قاعده كپسول از سطح زمین۱.۱متر بوده وبیشتر از متوسط ارتفاع آرنج افراد نباشد.
• برای هر محل بیش از یك دستگاه خاموش كننده پیش بینی شود.
• بلافاصله پس از هر بار استفاده از كپسول باید آن را شارژ نمود زیرا احتمال بروز حریق مجدد منتفی نیست. درمكان هایی كه كپسول ها را برای شارژ تحویل می گیرند شركت مربوطه بایستی به تعداد مناسب جایگزین موقت در محل های مربوطه نصب نماید تا در صورت بروز هرگونه حادثه مشكلی از نظر دسترسی بوجود نیاید.
• هنگام استفاده از خاموش كننده برای اطفاء حریق، بایستی پاشش مواد به صورت جارویی در سطح قاعده حریق انجام گردد.
• اپراتور هنگام خاموش نمودن حریق باید پشت به باد باشد.
• پرسنل تیم عملیاتی یا كاركنانی كه برای اطفاء در نظر گرفته شده اند باید تحت آموزش مداوم و تمرینات دوره ای قرار گیرند. (کپسول آتش نشانی)

شارژ کپسول آتش نشانی

شارژ کپسول اتش نشانی