آتش نتیجه یك واكنش شیمیایی است كه معمولاً میان اكسیژن اتمسفر و یك نوع سوخت اتفاق می‌افتد، البته تنها احاطه یك ماده سوختنی به وسیله اكسیژن سبب آتش گرفتن آن نمی‌شود. (کپسول آتش نشانی)

بلكه برای این كه واكنش احتراق اتفاق بیفتد باید ماده سوختنی به حدی گرم شود كه به دمای احتراق خود برسد.

با ایمن عارفی در این مقاله همراه باشید و لذت ببرید.

انواع حریق و نحوه خاموش کردن آن‌ها

• در حریق‌های كوچك با خیس و نم دار كردن حوله و یا پتو ضلع اكسیژن مثلث را به روش خفه كردن قطع می‌نماییم.
• در حریق‌های جامد درون سوز به روش خنك كردن توسط آب ضلع گرمای مثلث حریق را قطع می‌نماییم.
• در حریق‌های گازی به روش قطع كردن و بستن شیر گاز ضلع مواد سوختنی مثلث حریق را قطع می‌نماییم.

روش‌های مختلف اطفاء حریق

روش خنک کردن

این روش جهت اطفاء حریق جامدات معمولی كه با آب واكنش ندارد مانند چوب، كاغذ، لاستیك و …. مورد استفاده می‌گردد و بهترین خاموش كننده كه بدین منظور مورد استفاده قرار می‌گیرد آب است.

از آنجاییكه آتش سوزی مواد جامد درون سوز می باشد (پس از سوختن از خود خاكستر باقی می‌گذارد) باید ماده اطفاء كننده قدرت نفوذ به داخل جامد در حال سوختن را داشته باشد

كه از این نظر آب قابلیت نفوذ خوبی به درون جامدات را دارد باید توجه نمود كه از آب به عنوان ماده اطفاء كننده در حریق‌های ذیل استفاده نگردد:

• حریق مایعات قابل اشتعال مانند: نفت، بنزین، گازوییل، قیر و روغن (کپسول آتش نشانی)
• حریق‌های مرتبط با برق و الكتریسیته
• حریق بعضی از مواد شیمیایی مانند: كاربید و فلزات قابل اشتعال از قبیل سدیم و پتاسیم

در كارخانجات معمولا آب پیش بینی شده جهت اطفاء حریق از طریق جعبه‌های آتش نشانی یا همان Fire Box كه در محل‌های مورد نیاز نصب گردیده تامین می‌گردد.

روش خفه کردن یا همان قطع هوا

با توجه به اینكه هوا )اكسیژن) یكی از اضلاع تشكیل دهنده مثلث حریق می‌باشد بنابراین با جلوگیری از رسیدن هوا) اكسیژن (به ماده در حال سوخت، حریق اطفاء خواهد شد.

این روش بیشتر جهت مایعات قابل اشتعال به كار می‌رود كه از كپسول‌های پودر و گاز و در حریق‌های الكتریكی از كپسول‌های ۱ CO استفاده می‌گردد. اگر حجم حریق زیاد باشد بایستی جهت اطفاء از ماده‌ای به نام كف (فوم) استفاده كرد.

روش جداسازی یا قطع ماده سوختنی

در این روش از خاموش كننده خاصی استفاده نمی‌شود بلكه اطفاء حریق از طریق جداكردن و دور كردن مواد قابل سوختن از محیط انجام می‌شود به عنوان مثال در آتش سوزی مخازن یا خطوط لوله مربوط به مایعات قابل اشتعال و یا گازها می‌بایستی شیر اصلی بسته شود تا سوخت قطع گردد. (کپسول آتش نشانی)

خاموش کننده یا کپسول آتش نشانی

خاموش كننده دستی یا همان کپسول آتش نشانی به وسیله‌ای گفته می‌شود كه برای مبارزه با آتش سوزی طراحی و ساخته شده است كه از ۲ تا ۲۱ كیلو یا لیتر ظرفیت مواد خاموش كننده دارد و توسط یك نفر به راحتی قابل حمل و استفاده است.

انواع بزركتر این وسایل بر روی چرخ – ارابه یا خودرو قرار داده می‌شود و یا بطور ثابت در اماكن نصب می‌گردد.

كاربرد کپسول آتش نشانی (کپسول اطفاء حریق)

از خاموش كننده‌ها با توجه به مواد اطفایی داخل آن‌ها می‌توان در لحظات اولیه شروع آتش سوزی و همچنین برای حریق‌های كوچك و موضعی استفاده كرد و آتش را اطفاء نمود.

طبقه بندی خاموش کننده‌ها (انواع خاموش کننده های آتش)

انواع خاموش كننده‌ها از نظر مواد اطفایی می‌توانند طبق دسته بندی ذیل گروه بندی شوند:

• خاموش كننده‌های محتوی آب – آب و كف گروه A
• خاموش كننده‌های محتوی پودری یا همان کپسول آتش نشانی پودر گروه B و C
• خاموش كننده‌های محتوی گاز کربنیک (CO2) یا همان کپسول آتش نشانی CO2گروه E
• خاموش كننده‌های محتوی هالوژنه گروه A,B,C,D,E

انتخاب خاموش كننده با توجه به نوع خطرات

• خاموش كننده ها برای حفاظت خطرات طبقه A
• نوع آبی، مواد سودا، كف، كف لایه نازك، پودر خشك شیمیایی چند منظوره، هالون ۱۲۱۱
• خاموش كننده ها برای حفاظت خطرات طبقه B
• كف لایه نازك، دی اكسید كربن، انواع پودر شیمیایی، كف، انواع عوامل هالوژنه
• خاموش كننده ها برای حفاظت خطرات طبقه C
• دی اكسید كربن، انواع پودر خشك شیمیایی، انواع مواد هالوژنه
• خاموش كننده ها برای حفاظت خطرات طبقه K
• پودر خشك بی كربنات سدیم یا بی كربنات پتاسیم (کپسول آتش نشانی)

انواع خاموش کننده ها

انواع خاموش كننده نوع آبی

• خاموش كننده آبی تحت فشار آب و گاز
• خاموش كننده آبی تحت فشار آب و هوا
• خاموش كننده آبی حاوی عامل مرطوب كننده
• خاموش كننده آبی سوداسید
• خاموش كننده آبی تلمبه دار
• خاموش كننده آبی نوع سطل و دلو جهت ریحتن آب بطور دستی بر روی حریق

خاموش كننده نوع آبی – نوع آب و گاز

1. محلول موجود در سیلندر دو سوم محتوی آب خالص است و فشار لازم از طریق فشنگی حاوی دی اكسید كربن
2. تامین می شود.
3. جهت جلوگیری از زنگ زدگی داخل سیلندر را با لایه نازكی از پلاستیك یا ماده ضد زنگ می پوشانند.
4. جهت جلوگیری از یخ زدگی در نقاط سردسیر باید مقداری ضدیخ در محلول اضافه كرد.

خاموش كننده نوع آبی – نوع آب و هوا

• محلول موجود در سیلندر دو سوم محتوی آب خالص است و فشار لازم از طریق هوای تحت فشار داخل سیلندر تامین می شود.
• جهت جلوگیری از زنگ زدگی داخل سیلندر را با لایه نازكی از پلاستیك یا ماده ضد زنگ می پوشانند.
• جهت جلوگیری از یخ زدگی در نقاط سردسیر باید مقداری ضدیخ در محلول اضافه كرد. (کپسول آتش نشانی)
• زمان تخلیه تقریبا ۵۵ ثانیه است.
• می توان از ان بطور منقطع استفاده كرد.اطفای حریق با CO2

شارژ کپسول آتش نشانی

شارژ کپسول اتش نشانی