آتش سوزی های بزرگی در تاریخ ثبت شده که تلفات وسیع انسانی با خسارات بالای مالی و حتی صدمات جبران ناپذیر فرهنگی به ابنیه و اشیاء در برداشته است. (عوامل بروز حریق)
به طور مثال در سال ۱۷۵۰ ده هزار خانه در شهر قسطنطنیه در حریق سوخت، در سال ۱۷۵۶ پانزده هزار خانه در مسکو و درسال ۱۸۵۳ کلیه خانه‌‌های واقع در ۱۳ هکتار زمین در نیویورک در آتش سوخت. (کپسول آتش نشانی مناسب منزل)
در شیکاگو در سال ۱۸۷۱ تعداد ۱۷۴۵۰ واحد ساختمانی طعمه حریق گردید. در سال ۱۹۶۶ در شهر لندن ۱۳۳۰۰ ساختمان در اثر حریق گسترده ویران شد.
طبق آمار در انگلستان در سال ۱۹۹۶ بیش از ۵۳۲ هزار فقزه آتش سوزی ثبت شده که یک سوم آن در محیط‌های کاری اتفاق افتاده که باعث بیش از ۶۰۰ مورد مرگ و ۱۶۰۰۰ جراحت به افراد شدت است
با ایمن عارفی در این مقاله همراه باشید و لذت ببرید.
عوامل بوجود آورنده حریق:
- عدم رعایت نکات ایمنی
- عوامل اقتصادی- اجتماعی- فرهنگی و عوامل طبیعی و فیزیکی : آتش فشان – زلزله – صاعقه
چهار عامل عمده ایجاد حریق
- پدیده های طبیعی نظیر رعدوبرق
- خطاهای انسانی (كبریت، ته سیگار…)
- نواقص فنی (سیم كشی ها و وسایل برقی..)
- آتش سوزی های عمدی (خودكشی، كینه توزی، پوشش جرم ….)
مخاطرات حریق و آتش سوزی
- شعله و حرارت (کپسول آتش نشانی مناسب منزل)
- دود و گازهای سمی و قابل سوختن (عوامل بروز حریق)
- كاهش اكسیژن
- ایجاد نقص در سازه های ساختمان
گسترش و شدت حریق
سرعت گسترش حریق(شعله حریق ) بسته به نوع ماده سوختنی و شرایط بروز حریق متفاوت است. همچنین این سرعت در جهات مختلف نیز متفاوت می باشد. به طور كلی سرعت گسترش حریق برای آزبست را برابر صفر گرفته و بقیه مواد را بر اساس آن بیان می كنند.
سرعت گسترش حریق در جهت عمودی و به سمت بالا بیشتر از سایر جهات و در جهت عمودی به سمت پایین كمتر از دیگر جهات است. در جداول زیر درجات مواد از نظر گسترش حریق و از نظر آتش گیری نشان داده شده است.
عوامل مؤثر بر گسترش و شدت حریق
عوامل زیر می توانند بر گسترش حریق مؤثر باشند:
افزایش دسترسی به اكسیژن: این عامل توسط جریان هوا امكان پذیر می گردد همچنین در موادی كه در حین سوختن می توانند اكسیژن آزاد نمایند، حریق گسترش بیشتری خواهد داشت.
ثبات شیمیایی ماده سوختنی: هرچه ثبات ماده از نظر حالت و تركیب شیمائی كمتر باشد، بر شدت حریق می افزاید.
سطح ماده سوختنی: هرچه سطح ماده قابل احتراق گسترده تر باشد شدت و سرعت حریق بیشتر می شود. مثلاًطبقه بندی مواد در انبارهای بزرگ ، منابع سوخت با سطح بزرگ و پراكندگی مواد در سطح زمین ، پوشش گیاهی وامثال آن از این جمله اند. گسترش حریق در سطوح عمودی سریع تر از سطوح افقی است.
محصولات حریق
- گازها و بخارت حاصل از حریق ( بخش خطرناك حریق از نگاه تلفات انسانی است ) (کپسول آتش نشانی مناسب منزل)
- ذرات (بواسطه احتراق ناقص و در دمای پایین ایجاد می شود) (عوامل بروز حریق)
- شعله (قسمت قابل رویت حریق است. شدت گرمای آن وابسته به میزان اكسیژن و رنگ آن وابسته به ماده سوختنی است)
- گرما یا انرژی (وابسته به مدت زمان شروع حریق، نوع ماده سوختنی و نیز میزان گسترش آتش است)
روش های عمومی اطفاء حریق
اصولاً اگر بتوان یكی از اضلاع هرم حریق(حرارت، اكسیژن، مواد سوختنی یا واكنش های زنجیره ای)را كنترل و محدودنموده یا قطع كرد ، حریق مهار می شود. اگرچه واكنش های زنجیره ای لازمه بروز حریق است ولی در درجه اول اهمیت نیست.
- سرد كردن (توسط آب، دی اكسید كربن)
- خفه كردن (توسط كف، دی اكسید كربن، خاك، ماسه و خاك)
- سد كردن یا حذف ماده سوختنی
- كنترل واكنش های زنجیره ای( هالن و پودرهای مخصوص)
- رقیق كردن هوا (نیتروژن و دی اكسید كربن)
سرد كردن
یك روش قدیمی و متداول و مؤثر برای كنترل حریق، سرد كردن است. این عمل عمدتاً به وسیله آب انجام می گیرد. یكی از خواص گاز دی اكسید كربن نیز سرد كردن آتش می باشد. میزان و روش به كارگیری آب در اطفاء حریق اهمیت دارد، این روش برای حریق دسته A مناسب می باشد .
خفه كردن
خفه كردن، پوشاندن روی آتش با موادی است كه مانع رسیدن اكسیژن به محوطه آتش گردد. این روش اگرچه در همه حریق ها مؤثر نیست ولی روش مطلوبی برای اكثر حریق ها می باشد. موادی كه برای خفه كردن به كار می روند (کپسول آتش نشانی مناسب منزل)
بایستی سنگین تر از هوا بوده و یا حالت پوششی داشته باشند. ضمناً خاك، شن و ماسه و پتوی خیس نیز این كار را می توانند انجام دهند.
حذف مواد سوختنی یا محدود كردن سوخت
این روش در ابتدای بروز حریق امكان پذیر بوده و با قطع جریان ، جابجا كردن مواد، جدا كردن منابعی كه تاكنون حریق به آن ها نرسیده ، كشیدن دیوارهای حائل و یا خاكریز و همچنین رقیق كردن ماده سوختنی مایع را شامل می گردد . (عوامل بروز حریق)
محدود كردن مقدار سوخت در دسترس از دو طریق به كاهش خطر حریق كمك می كند. اول از طریق كنترل مقدار موادیكه قادرند بسوزند وبرای گسترش آتش تولید گرما كنند كه به آن بار آتش سوخت گفته می شود.
دوم مقدار دودی را كه تولید می شود كنترل خواهد كرد. البته بسته به نوع موادی كه می سوزنند بار دود سوخت فرق می كند. سوختی ممكن است بار دود كم و بار اتش زیادی داشته باشد یا برعكس.
كنترل واكنش های زنجیره ای
برای كنترل واكنش های زنجیره ای استفاده از برخی تركیبات هالن مانند، CBrCIF، BrCF3 Hallon و جایگزین های آن و برخی تركیبات جامد مانند جوش شیرین، كلرورپتاسیم و پتاسیم بنفش یا كربنات پتاسیم مؤثر می باشد.
این عمل برای كنترل حریق مشكل تر و گران تر از سایر روش ها است ولی می تواند به صورت مكمل برای مواد پر ارزش به كار رود .
عوامل بروز حریق
بدون دیدگاه